کتاب دست نامرئی

رساله اصلی آدام اسمیت در مورد بازار آزاد در کتاب دست نامرئی، راه را برای سرمایه­داری مدرن هموار کرد و استدلال می­کرد که رقابت نیروی محرکه یک جامعه مولد است و منافع خصوصی در نهایت به ثروت کل جامعه می­رسد، گویی توسط یک دست نامرئی در کار است.

در طول تاریخ، برخی از کتاب­ها جهان را تغییر داده­اند؛ به عبارتی آن­ها دیدگاه ما را نسبت به خود و یکدیگر تغییر داده­اند. آن­ها از بحث، مخالفت، جنگ و انقلاب الهام گرفته­اند. آن­ها روشن، عصبانی، تحریک آمیز هستند. آن­ها زندگی را غنی و نابود کرده­اند.

دست نامرئی یک مفهوم اقتصادی است که مزایای اجتماعی ناخواسته و منافع عمومی ناشی از اقدام افراد در جهت منافع شخصی خود را توصیف می­کند. این مفهوم برای اولین بار توسط آدام اسمیت در نظریه احساسات اخلاقی در سال 1759 نوشته شد. به گفته اسمیت، این به معنای واقعی کلمه مشیت الهی است، دست خداست که برای تحقق این امر تلاش می­کند.

اسمیت تا زمانی که در سال 1776 کتاب ثروت ملل را نوشت، سال‌ها به مطالعه مدل‌های اقتصادی فیزیوکرات‌های فرانسوی پرداخته بود و در این اثر، دست نامرئی مستقیماً با تولید و به کارگیری سرمایه در حمایت از سرمایه‌های داخلی مرتبط است. تنها کاربرد کتاب دست نامرئی که در ثروت ملل یافت می‌شود، در کتاب وی، فصل دوم، محدودیت‌های واردات کالا از کشورهای خارجی که ممکن است در داخل کشور تولید شود، بیان شده است. این عبارت دقیق تنها سه بار در نوشته­های اسمیت استفاده شده است.

کتاب دست نامرئی آدام اسمیت، در مورد بازار آزاد، نقطه عطفی برای هموار کردن راه برای سرمایه­داری مدرن است؛ به عبارتی می­توان گفت دستاورد این استدلال بیان می­کند که رقابت، نیروی محرکه یک جامعه مولد است و تلاش برای منفعت شخصی در نهایت کل جامعه را در قالب یک دست نامرئی غنی می­کند.

این کتاب شامل اصول اقتصادی جدیدی است که باعث شد نام آدام اسمیت در ذهن­ها باقی بماند. کتاب دست نامرئی به مسائل اقتصادی در بخش‌های مختلف از کار و کارگر گرفته تا بحث‌هایی در زمینه واردات و صادرات کالا و کشاورزی می‌پردازد. در طول تاریخ، برخی از کتاب­ها جهان را تغییر داده­اند و نگاه ما به خود و دیگران را تغییر داده­اند. آن­ها الهام بخش بحث­ها، اختلاف نظرها، جنگ­ها و انقلاب­ها هستند. آن­ها زندگی­های بسیاری را ساخته یا ویران کرده­اند.

آدام اسمیت نویسنده کتاب دست نامرئی

آدام اسمیت نویسنده کتاب دست نامرئی، در گلاسکو متولد شد و پس از تحصیل در گلاسکو و آکسفورد، قبل از اینکه معلم دوک جوان بوکلوش شود، تعدادی پست دانشگاهی داشت. این پست او را به فرانسه برد و در آنجا شروع به نوشتن رساله سیاسی خود به نام ثروت ملل کرد. تاریخ از آدام اسمیت به عنوان اقتصاددانی یاد می­کند که معتقد بود هرگاه شخصی بتواند به نفع خود و به شیوه خود عمل کند، دستی نامرئی، ناخواسته او را متقاعد می­کند که برای منافع اجتماعی کار کند. به عبارتی می­توان گفت او فردی بود که به توانایی دولت برای افزایش رفاه ملی از طریق دستکاری بازار اعتقاد نداشت. این­ها سخنان کسی است که سنگ بنای اقتصاد ملی را اقتصاد تجاری می‌دانست، اقتصادی که در آن کارگران، مالکان، تولیدکنندگان و تاجران خرد در بازارهای محلی که می‌دانند و بلد راه هستند تجارت و زندگی می‌کنند. او دو کتاب به نام‌های نظریه عواطف اخلاقی و تحقیق درباره علل و ماهیت ثروت ملل نوشته است.

بخش­هایی از کتاب دست نامرئی

در شرایطی که مخارج کشور از درآمد آن فراتر رفته و مجبور است به دارایی­های خود دست بزند، به همین ترتیب سرمایه این کشور نیز همراه با کاهش قیمت مبادله­ای محصولات و مصنوعات ساخت آن کشور کاهش می­یابد. این تراز تولید و مصرف با آنچه تراز تجاری نامیده می­شود، کاملاً متفاوت است. این مسئله می­تواند در کشوری شکل بگیرد که تجارت خارجی نداشته باشد و از بقیه دنیا کاملاً منزوی باشد و این قابلیت را دارد که در تمام نقاط کره زمین با هر میزان ثروت و جمعیت اجرا شود و باعث توسعه تدریجی یا عقب ماندگی تدریجی شود.

منافع تجار و صاحبان صنایع هر کشور ایجاب می­کند که انحصار بازار داخلی را حفظ کنند. به همین دلیل است که در انگلستان و بسیاری از کشورهای اروپایی، تقریباً بر تمامی کالاهای وارداتی از سوی بازرگانان خارجی، عوارض گمرکی فوق العاده­ای وضع می­شود. به همین دلیل برای تمامی محصولات خارجی که قابلیت رقابت با تولیدات داخلی را دارند، عوارض و ممنوعیت­های سنگین گمرکی در نظر گرفته شده است. همچنین به همین دلیل است که محدودیت‌های زیادی برای ورود کالاهایی از کشورهایی که گمان می‌رود تراز تجاری منفی ایجاد می‌کنند، اعمال می‌شود و در این قسمت است که تعصبات ملی علیه سایر ملل شعله­ور می­شود.