نویسنده کتاب آزادی اطلاعات در پرتو حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران و فقه امامیه؛ فضل الله رنجبر می‌باشد که علت تعلق اطلاعات عمومی به مردم و همچنین ثابت کردن چنین حقی در آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این بلاگ قصد داریم به معرفی کتاب آزادی اطلاعات در پرتو حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران و فقه امامیه بپردازیم؛ لطفا تا انتهای این بلاگ همراه ما باشید.
معرفی کتاب آزادی اطلاعات در پرتو حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران و فقه امامیه
همانطور که می‌دانید حق آگاهی از مهم‌ترین حقوق شهروندی می‌باشد. در واقع این حق حاوی ابعاد گسترده‌‌ای است. از سمتی حق جستجو یا دسترسی به اطلاعات را می‌توان از الزامی‌ترین عناصر آزادی بیان دانست و همچنین از طرف دیگر مردم سالاری نیز بدون تضمین حق آگاهی نمی‌تواند متضمن آینده‌ایی درخشان باشد. در حال حاضر آزادی اطلاعات و ثمره‌ی آن حق دسترسی به اطلاعات به عنوان یکی از حقوق بنیادین بشر به حساب می‌آید. تضمین آزادی بیان و حق دسترسی آزاد به اطلاعات در اسناد بین‌المللی حقوق بشری نیز مورد تصریح قرار گرفته است.
به‌طور کل بهره‌مندی از آزادی بیان و دسترسی کاملا آزادانه به اطلاعات در زمره‌ی نسل اول حقوق بشر قرار دارند. در حقیقت برخورداری از حقوق نسل اول نیز لازمه عدم دخالت حکومت در جریان این حقوق و آزادی‌ها از یک سمت و همینطور تکلیف وی در پاسداشت آن‌ها و برخورد با متجاوزان از طرف دیگر می‌باشد. به عبارت دیگر می‌توان گفت این حقوق اغلب دارای مفهوم سلبی‌اند تا ایجابی. در مقام توصیف، این آزادی‌ها از تعبیر آزادی حداکثری حتی‌الامکان به کار گرفته شده است. به این معنی که هر کجا آزادی اطلاعات در تعارض با حقوق یا آزادی‌های دیگران باشد؛ همان جا منطقه ممنوعه حمایتی نیز به حساب می‌آید و همچنین نه تنها مورد حفاظت واقع نمی‌گردد؛ بلکه مرتکب تجاوز به آن حقوق، متخلف نیز محسوب می‌شود.
در حال حاضر آزادی و حق دسترسی به اطلاعات جزء حقوقی می‌باشد که به تحقق مفهوم شهروندی که از مهم‌ترین موضوعات در گفتمان دموکراسی مشارکتی می‌باشد کمک می‌کند. البته هر چقدر بر کمیت و کیفیت اطلاعات در دسترس شهروندان افزوده شود، به همان میزان نیز دموکراسی فراگیرتر و مشارکت نیز رایج‌تر می‌گردد. پس به رسمیت شناختن این حق نه تنها باعث تغییر ساختار حکومت‌ها که موجب تغییر در نقش سنتی دولت نیز می‌شود. به این معنی که دولت‌ها در پرتوی اجرای قوانین آزادی اطلاعات و همینطور حق دسترسی برخلاف گذشته که مالک اطلاعات نیز بودند به تدریج به واسطه‌ای اطلاعاتی تبدیل خواهند شد. آزادی‌های فکری که شامل آزادی عقیده، آزادی مذهب، آزادی اخبار و اطلاعات، آزادی بیان، آزادی رادیویی و همچنین تلویزیونی و سایر آزادی‌ها می‌شود به اعتبار اندیشه انسان می‌باشد و به این معنی بوده که هر فرد حق دارد آن گونه که قصد دارد فکر نماید یا اعتقاد داشته باشد و افکار خود را از راههای متفاوت بیان کند؛ بدون آن که با نگرانی و ناراحتی، فشار یا تعرض از سوی دولت یا اشخاص روبه‌رو شود.
در قسمتی از معرفی کتاب آزادی اطلاعات در پرتو حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران و فقه امامیه به موضوعات زیر اشاره شده است:
در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به حق دسترسی آزاد به اطلاعات تصریح نشده است؛ اما با توجه به تفسیر اصل 25 قانون اساسی، همین گونه اصل هشتم این قانون، شاید بتوان تا حدودی حق دسترسی به اطلاعات را تضمین کرد. اصل بیستم قانون اساسی تمام افراد ملت را بهره‌‍مند از حقوق انسانی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و همینطور فرهنگی با رعایت موازین اسلام دانسته و همان جایی که حق دسترسی آزاد به اطلاعات در ذیل هر کدام از این حقوق قابل تفسیر و تاویل می‌باشد نیز می‌تواند در حدود قانون اسای و شریعت اسلام مورد حمایت قرار بگیرد.
سخن پایانی
در این بلاگ به معرفی کتاب آزادی اطلاعات در پرتو حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران و فقه امامیه پرداخته شد. همان طور که در متن فوق بیان شد، نظام حقوقی دسترسی آزاد به اطلاعات نیز یکی از عنصر‌های پایه‌ای حکومت‌های دموکراتیک و از مهم‌ترین ابزار برای تضمین آزادی‌های اساسی مانند حق آزادی بیان و همچنین حق تعیین سرنوشت می‌باشد. از شما تشکر می‌کنیم که تا انتهای این بلاگ همراه ما بودید. برای مطالعه این کتاب و کتاب‌های بیشتر نیز می‌توانید از طریق همین سایت اقدام نمایید.
