در این مقاله از سایت با نگاهی به زندگی و آثار سعدی شیرازی، خواهیم دانست که عموم آثار وی سهل ممتنع است و از همین رو مورد توجه عام و خاص قرار گرفته‌است. محبوبیت اشعار سعدی تا کنون ادامه‌دار بوده و آثار او از همین منظر جاودانه شده است.
شرح حال و نگاهی به زندگی و آثار سعدی
ابو محمد مشرف الدین مصلیح بی عبدلله بن مشرف، متخلص به سعدی، شاعر و نویسنده ایرانی است که قرن هفتم هجری قمری و در سال‌های 690 تا 695 زیست داشته است و بسیاری او را «استاد سخن» می‌نامند. او در سنین جوانی به نظامیه بغداد هجرت کرد تا دروس اسلامی را در آن‌جا که در آن زمان مهم‌ترین مرکز علم و دانش جهان اسلام بود، بگذراند. او به مناطق مختلفی از جمله شام و بغداد سفر کرد و در نهایت به زادگاه خود، شیراز، بازگشت و تا آخر عمر خود در شیراز ماند. آرامگاه او نیز در شیراز واقع شده و به سعدیه معروف است. بیشتر طول عمر او در زمان حمله مغول‌ها به ایران و سقوط پادشاهی خوارزمشاهیان و عباسیان به سر شد که البته به دلیل حاکم وقت شیراز، این شهر از حمله مغول‌ها در امان ماند.
آثار مشهور سعدی
با نگاهی به زندگی و آثار سعدی می‌توان دریافت که بر خلاف شاعران زمانه خود، ساده‌نویسی و ایجاز را پیش گرفت و از همین رو نوشته‌های او از دیر باز تا اکنون مورد توجه عموم مردم قرار گرفته‌است به گونه‌ای که بسیاری از ضرب‌المثل‌های رایج در زبان فارسی از آثار او اقتباس شده‌است.
همه آثار سعدی اعم از نظم و نثر (شعر و متن‌نوشته) در کتابی تحت عنوان کلیات سعدی گردآوری شده است که در این کتاب، گلستان سعدی و بوستان سعدی دو کتاب مستقل نیز هستند. سعدی گلستان را به نظم و نثر مسجع تالیف کرده و بوستان را به نظم سروده است. علاوه بر گلستان و بوستان، غزلیات و هزلیات (خبیثات) نیز به صورت مستقل به چاپ رسیده‌اند. در کتاب کلیات سعدی، اشعار دیگری نیز تحت عنوان قصاید، مراثی، ملمعات و مثلثات، ترجیعات، صاحبیه، رباعیات و مفردات سروده شده است.
بوستان: این کتاب در نسخه‌های قدیمی‌تر به سعدی‌نامه نام داشت ولی با گذشت زمان به بوستان شهرت یافت. بوستان سعدی که به نظم سروده شده است، حدود چهل هزار بیت شعر دارد و قالب شعری آن مثنوی است. بوستان کتابی اخلاقی و آموزشی است که سعدی آرمان‌شهر خود را در آن متصور شده است. این کتاب در ده فصل تحت عناوین عدل، احسان، عشق، تواضع، رضا، ذکر، تربیت، شکر، توبه، مناجات و ختم کتاب نوشته شده است. سعدی این کتاب را به حاکم وقت آن زمان، ابوبکر بن سعد زنگی تقدیم کرده است.
گلستان: سعدی این کتاب را یک سال بعد از به پایان رساندن بوستان آغاز کرد. این کتاب به نثر آمیخته به نظم و در هشت فصل سروده شده است. هشت فصل این کتاب عبارتند از: «سیرت پادشاهان»، «اخلاق درویشان»، «فضیلت قناعت»، «فوائد خاموشی»، «عشق و جوانی»، «ضعف و پیری»، «تأثیر تربیت»، و «آداب صحبت».
این کتاب بر خلاف سایر آثار موجود در آن زمان، از کلمات و ترکیب‌های پیچیده استفاده نکرده‌است و به همین دلیل توجه عوام را به خود معطوف می‌کند. جالب است بدانید که این کتاب از اولین کتاب‌های زبان فارسی است که از ماشین چاپ برای نشر آن استفاده شده است.
غزلیات: غزلیات، مجموعه اشعار سعدی است که در قالب شعری غزل سروده شده است. سعدی حدود 700 غزل دارد و بسیاری از اهل ادب معتقدند که غزل در شهر پارسی، در زمان زیست سعدی و حافظ، به اوج خود رسیده است. مضنون و محور بیشتر غزل‌های سعدی، عشق زمینی است و آن را به سادگی و صراحت بیان می‌دارد. در کنار غزل‌های عاشقانه، سعدی غزل‌های عارفانه و پندآموز نیز دارد که آن‌ها را جدا کرده و در فصلی از کتاب کلیات سعدی، تحت عنوان مواعظ آورده است.
سخن پایانی
در این مقاله از سایت با نگاهی به زندگی و آثار سعدی شیرازی دریافتیم که چرا بسیاری از منتقدین آثار او را سهل ممتنع می‌خوانند. علاوه بر زندگی سعدی، به بررسی آثار مشهور او نیز پرداختیم و در ادامه کلیات سعدی را بررسی کردیم و از جزییات آن تا حدی که در این مقاله میسر بود، پرده برداشتیم.
