کتاب عین بودن مال موقوفه اثری از سکینه ایزدی مهر است. او در این کتاب ابتدا به چیستی مال موقوفه و دیدگاه فقه‌ها در خصوص آن پرداخته و سپس امکان فروش، تبدیل مال موقوفه و شرایط آن را در ابعاد مختلف مورد بررسی و مطالعه قرار داده است. در این مقاله قصد داریم به معرفی کتاب عین بودن مال موقوفه بپردازیم؛ لطفا تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

درباره‌ی کتاب عین بودن مال موقوفه

در حالت کلی وقف، در گروه نهادهای حقوقی و اقتصادی مهم و اساسی کشور قرار دارد که گویی بر اساس مقتضیات مکان، زمان، شرایط و اوضاع روز نیاز است تا دامنه‌ی آن به سمت و سوی اموال جدید هدایت شود که از جمله این اموال جدید، می‌توان به حقوق مالکیت معنوی اشاره کرد. گسترش روز افزون این نوع اموال و اهمیت آن‌ها در دنیای امروز باعث شده تا این سوال پیش آید که آیا این اموال می‌تواند موقوفه شود یا خیر. حقوق مالکیت معنوی مانند سایر اموال به تناسب خصوصیات خود قابل اقباض و قبض‌اند. سکینه ایزدی مهر در کتاب عین بودن مال موقوفه، در تلاش است تا گام به گام به بررسی و بحث پیرامون این حقوق بپردازد. حقوق مالکیت معنوی، یک امر جدید محسوب می‌شود که با پیشرفت علم روز ایجاد شده و تمامی عالمان جامعه بشری معتقدند که این مبحث از اهمیت و ارزش مالی بسیار بالایی برخوردار است. در بخش‌هایی از کتاب عین بودن مال موقوفه به قلم سکینه ایزدی مهر آمده است، محتوا و مضمون مالکیت، تسلط و احاطه بوده و این تسلط و استیلاء مالکانه نسبت به اموال واقع در یک محدوده واضح و مشخص جغرافیایی مانند شهر یا یک کشور به دو صورت تجلی می‌یابد که صورت اول مربوط به اموالی است که در ید مالکانه اشخاص قرار دارد و قانون نیز این تصرفات را به رسمیت می‌شناسد، نظیر مالکیتی که در اثر ارث و بیع و یا سایر اسباب تملک برای اشخاص بوجود می‌آورد.

صورت دوم مربوط به مالی است که قابل تملک خصوصی نمی‌باشد اما ملک عموم افراد ملت محسوب، و دولت به نمایندگی از عموم، متولی اداره و نیز حفظ و صرف آن‌ها در جهت مصالح و منافع تمامی افراد جامعه است. مباحث اصلی و مشترکات مانند اراضی موات، معادن، آب‌ها، راه‌ها و میادین و شارع از این قسم اموال محسوب شده و لذا این قبیل اموال هم مال بلامالک نبوده است بلکه ملک عموم افراد جامعه است که می‌توان از آن به عنوان ملک تعبیر کرد. بر همین اساس در فصل سوم جلد اول کتاب قانون مدنی از این موضوع تحت عنوان اموالی که مالک خاص ندارد، تعبیر شده و نه اموال بلامالک. از همین جهت، این استدلال که ملک بلامالک معقول نیست، قابل قبول نمی‌باشد و مالیت و مملوکیت دو مفهوم لازم و ملزوم از یکدیگر هستند و علی‌القاعده اعیان موقوفات نیز از این اصل کلی مستثنی نیستند. با توجه به این موضوع که در هر وقفی وجود موقوف علیه یکی از ارکان چهارگانه وقف ضروری محسوب شده و بدون آن اصولا وقفی محقق نمی‌شود، از طرفی نظر به تحلیل ارائه شده در خصوص حقیقت وقف و قبول این موضوع که وقف از مصادیق صدقات است و موقوف علیه در واقع به منظله متصدیان علیه است که عین و منافع مال موقوف بر او صدقه شده و بر او صدقه شده و آن را قبض بر آن اثبات ید می‌نمایند، کسی جز موقوف علیه نمی‌تواند صلاحیت مالکیت عین موقوفه را دارا باشد.

مطالعه کتاب عین بودن مال موقوفه برای چه افرادی پیشنهاد می‌شود؟

در خصوص معرفی کتاب عین بودن مال موقوفه به قلم سکینه ایزدی مهر، برای آن دسته از افرادی که علاقه زیادی به گسترش اطلاعات عمومی خود در زمینه حقوقی هستند و افرادی که داوطلب شرکت در آزمون‌های حقوقی هستند یا افرادی که رشته تحصیلی آن‌ها حقوق و علوم سیاسی است، پیشنهاد می‌شود.

سخن پایانی

کتاب عین بودن مال موقوعه از آثار سکینه ایزدی مهر است که به جست‌وجو و بررسی معنی و مفهوم مال موقوفه و دیدگاه‌های فقها در خصوص این موضوع پرداخته و آن را در ابعادهای مختلف پرداخته است. در این مقاله به معرفی کتاب عین بودن مال موقوفه پرداخته شده است؛ از اینکه تا انتهای این مقاله همراه ما بودید سپاسگذاریم. اگر به دنبال کتاب‌های دانشگاهی و آموزشی هستید، Open Textbook Library را از دست ندهید.